شیخیة کریم‌خانی و تحولات اقتصادی و اجتماعی کرمان در دورة قاجار

نویسنده

چکیده مقاله:

تاریخ دریافت: 16/4/93              تاریخ پذیرش: 12/10/95 E-mail: [email protected]                                                          شیخ احمد احسایی(د. 1241 ق/1825­م) در دورة قاجار با استفاده از منابع معرفتی چهار جنبش فکری: صوفیه، فلسفه، اخباری و اصولی درصدد برآمد نحلة جدیدی تأسیس کند و بین اصول عقاید مکتب شیعه وحدت و همدلی ایجاد کند؛ اما این نحله که به شیخیه موسوم گردید بر دامنة اختلافات درونی شیعه افزود و حتی خود احسایی از سوی برخی از علمای شیعه تکفیر شد. پس از مرگ سید کاظم رشتی، یکی از شاگردان او، حاج محمد کریم خان،پسر حکمران کرمان، ابراهیم خان ظهیرالدوله (حک:1218ـ 1240ق/1803ـ 1824م) با توضیح و تبیین یکی از  اصول اعتقادی مکتب شیخیه یعنی رکن رابعموفق شد شاخة شیخیة کرمان را پدید آورد. این فرقۀ نوظهور به زودی پیروانی در کرمان و برخی توابع آن به دست آورد که تا پایان عمر قاجاریه در تحولات محلی مؤثر واقع شدند.ابراهیم خان ظهیرالدوله به سبب علاقة شدیدی که به افکار و اندیشه‌های شیخ احمد احساییداشت از مریدان وی گردید، سپس فرزندان و دیگر اعضای خاندان وی به این طریقه تمایل یافتند.ابراهیم خان ظهیرالدوله نخستین حاکمی بود که پس از قتل و غارت‌های آغا محمدخان منشأ خدمات عمرانی و رفاهی در کرمان و دیگر شهرهای این ایالت گردید. این خاندان با تصاحب اراضی کشاورزی و حفر کانال‌های آبرسانی و قنات تحول عمده‌ای را در عرصة مالکیت اراضی کشاورزی و تولید داشتند. مضافاَ آنکه برخی از افراد این خاندانِ شیخی مسلک به حکمرانی این ایالت منصوب شدند. تجار شیخی نیز با تأسیس برخی از مراکز تجاری و قیصریه نیز به نوبة خود سهم قابل توجهی در رونق بازار و حیات اقتصادیِ این ایالتداشتند. برخی از طبیبان ماهر و چیره دستِ کرمانی از خاندان شیخی مسلک ابراهیمی بودند. نیز برخی دیگر از افراد این خاندان برای اولین در کرمانمرکز بهداشتی و درمانیتأسیس نمودند که خوداز شاخصه‌های مهمرشد عمومی سلامت افراد جامعه به شمار می رود.از دیگر خدمات رفاهی که به وسیلة این خانداندر این شهر انجام گرفت می‌توان به اولین عکاس‌خانه و احداث خطوط تلگراف و راه‌های ارتباطی اشاره نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شیخیه کریم خانی و تحولات اقتصادی و اجتماعی کرمان در دوره قاجار

تاریخ دریافت: 16/4/93              تاریخ پذیرش: 12/10/95 e-mail: [email protected]                                                          شیخ احمد احسایی(د. 1241 ق/1825­م) در دوره قاجار با استفاده از منابع معرفتی چهار جنبش فکری: صوفیه، فلسفه، اخباری و اصولی درصدد برآمد نحله جدیدی تأسیس کند و بین اصول عقاید مکتب شیعه وحدت و همدلی ایجاد کند؛ اما این نحله که به شیخیه موسوم گردید بر دامنه ...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

اوضاع اجتماعی و اقتصادی دامغان در دورة قاجار (از آغاز تا سال 1310 ق)

تاریخ اجتماعی ایران آن‌چنان که بایسته است بررسی نشده است. علت عمدة این امر کمبود منابع تاریخی و غالباً بی‌توجهی مورخان به احوال رعایا بوده ‌است، ولی از دوران قاجار منابع بسیار و متنوعی باقی مانده است که بسیاری از آن‌ها، همچون خاطره‌نویسی‌ها، به ‌سبب ماهیتشان به احوال عامه توجه کرده‌اند. هدف این پژوهش بررسی علل پس‌رفت اقتصادی شهر دامغان و تأثیر آن در اوضاع اجتماعی این شهر در اوایل و اواسط دوران ...

متن کامل

اوضاع سیاسی و اجتماعی نهاوند در دورة فتحعلیشاه قاجار

چکیده نهاوند یکی از شهرهای غربی ایران و هم اکنون جزء استان همدان محسوب می‌شود. نهاوند به دلیل رونق کشاورزی و سایر جاذبه‌های طبیعی همواره مورد توجه حاکمان و شاهزادگان قاجار بود؛ چنانچه از این طریق عایدات خوبی نصیب آنها می‌گشت. قاجاری کردن ایران جریانی بود که با واگذاری حکوت ایالات و ولایات به شاهزادگان در دوره فتحعلی شاه شروع شد. افزایش شاهزادگان و اجتماع آنها در پایتخت ممکن بود که خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 19

صفحات  51- 78

تاریخ انتشار 2017-01-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023